เครื่องกระตุกหัวใจ (AED) อุปกรณ์ช่วยชีวิตที่ทุกวินาทีมีค่า

เครื่องกระตุกหัวใจไฟฟ้าอัตโนมัติ คืออะไร มีทำไม?
ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา เราอาจเริ่มเห็น "เครื่อง AED" หรือ "เครื่องกระตุกหัวใจไฟฟ้าอัตโนมัติ" ปรากฏอยู่ตามสถานที่สาธารณะมากขึ้น เช่น ห้างสรรพสินค้า สนามบิน สถานีรถไฟ โรงเรียน หรือแม้แต่ในบางสำนักงาน แต่หลายคนอาจยังไม่รู้ว่าเครื่องนี้คืออะไร ใช้ทำอะไร และเหตุใดจึงมีความสำคัญอย่างยิ่งในการช่วยชีวิต

เครื่อง AED คืออะไร?
เครื่องกระตุกหัวใจไฟฟ้าอัตโนมัติ (AED - Automated External Defibrillator) คืออุปกรณ์ทางการแพทย์ที่ออกแบบมาเพื่อ ช่วยชีวิตผู้ที่หัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน โดยเฉพาะจากจังหวะหัวใจเต้นผิดปกติ เช่น Ventricular Fibrillation (หัวใจห้องล่างสั่นพลิ้ว) ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของการเสียชีวิตกะทันหัน

ตัวเครื่องจะทำหน้าที่วิเคราะห์คลื่นไฟฟ้าหัวใจโดยอัตโนมัติ และหากพบว่าอยู่ในจังหวะที่อันตราย เครื่องจะสั่งให้ผู้ใช้ทำการ "ช็อกไฟฟ้า" เพื่อหยุดการเต้นที่ผิดปกติและหวังให้หัวใจกลับมาเต้นเป็นปกติอีกครั้ง

ที่สำคัญคือ เครื่อง AED ได้รับการออกแบบให้ ใช้งานง่าย ปลอดภัย มีคำแนะนำเป็นเสียงพูดทุกขั้นตอน ทำให้แม้แต่บุคคลทั่วไปที่ไม่ใช่แพทย์ก็สามารถใช้ได้ในกรณีฉุกเฉิน

ทำไมถึงต้องมีเครื่อง AED?
ภาวะหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน (Sudden Cardiac Arrest) เป็นเหตุการณ์ที่สามารถเกิดขึ้นได้โดยไม่คาดคิด และอาจเกิดได้กับคนทุกเพศทุกวัย ไม่ว่าจะเป็นคนที่มีประวัติโรคหัวใจหรือไม่ก็ตาม

เมื่อหัวใจหยุดเต้น เลือดจะไม่สามารถสูบฉีดไปเลี้ยงสมองและอวัยวะสำคัญอื่นๆ ได้ ส่งผลให้ผู้ป่วยหมดสติ หายใจไม่ได้ และหากไม่ได้รับการช่วยเหลือภายในไม่กี่นาที สมองอาจเสียหายถาวรหรือเสียชีวิต

การทำ CPR เพียงอย่างเดียวช่วยยืดเวลาได้เล็กน้อย แต่การใช้ AED จะช่วยให้หัวใจกลับมาเต้นอีกครั้งได้จริง โดยโอกาสรอดชีวิตจะสูงที่สุดหากได้รับการช็อกไฟฟ้าภายใน 3–5 นาทีแรก


แล้วสถานที่ไหนควรมี AED?
แม้เหตุการณ์หัวใจหยุดเต้นเฉียบพลันจะเกิดขึ้นได้ทุกที่ แต่มีบางสถานที่ที่มีความเสี่ยงมากกว่า เช่น:

-พื้นที่ที่มีคนหนาแน่น (ห้าง, สถานีขนส่ง, สนามกีฬา)
-สถานศึกษา และโรงเรียน
-โรงงานหรือสำนักงานขนาดใหญ่
-ฟิตเนส หรือศูนย์สุขภาพ
-ชุมชนผู้สูงอายุ หรือบ้านพักคนชรา
-หลายประเทศได้ออกกฎหมายให้สถานที่เหล่านี้ต้องมี AED ติดตั้งไว้เสมอ เพราะถือเป็นมาตรฐานความปลอดภัยพื้นฐานที่ไม่ควรละเลย